پژوهشکده «محیط زیست و توسعه پایدار» به عنوان بازوی تحقیقاتی و سیاستگذاری پژوهشی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، براساس موافقت قطعی شورای گسترش آموزش عالی کشور و با چهار گروه پژوهشی اقتصاد محیط زیست، ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، تنوع زیستی و ایمنی زیستی و مهندسی محیط زیست و پایش آلاینده‌ها در حال فعالیت است. بر اساس اساسنامه مصوب شورای گسترش آموزش عالی کشور محل فعالیت پژوهشکده در تهران بوده و در شرایط فعلی، در ضلع شمال غربی پارک پردیسان مستقر است و البته می‌تواند واحدهای کارگاهی در سراسر کشور داشته باشد.
ماموریت اصلی پژوهشکده، کمک به تحقق اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور حفاظت از محیط زیست و تضمین بهره‌مندی صحیح و مستمر از محیط زیست است به نحوی که با حفظ تعادل مناسبات زیستی موجبات توسعه پایدار و بهبود رشد و اعتلای کیفی زندگی انسان ها فراهم آید و در این راستا، ارتباط تنگاتنگی با معاونت‌های سازمان محیط زیست دارد.